Protestantse Gemeente Watergraafsmeer te Amsterdam
Visie- en beleidsdocument 2010
1 Voorwoord
Voor u ligt het visiedocument van de Protestantse Gemeente Watergraafsmeer.
Dit document is tot stand gekomen op initiatief van de kerkenraad. Zij heeft een groep samengesteld bestaande uit Freek Degen, Emmy Jansen, Paul van Oosten, Hetty Peereboom, Marc Pels, Ben van Raalte, Linda Schol, Dick Spijker, Harda van Wageningen en Edith Woldring. De groep werd begeleid door Bram Schriever, gemeenteadviseur van de Protestantse Kerk in Nederland.
Aanleiding om te komen tot dit document is het vertrek van de beide predikanten in verband met emeritaat. Dit maakt dat de kerkeraad zich wil bezinnen op haar toekomst.
Het document is tot stand gekomen door middel van gesprek, reflectie en bezinning. Uitgangspunt was om geen uitvoerig en onuitvoerbaar document af te leveren. Er is bewust gekozen voor een beknopt document, waarbij in eerste instantie de aandacht ligt op het terug gaan naar de Bron, de kern van het geloof.
Van daaruit kunnen dan nieuwe stappen gezet worden naar elkaar en naar de wijk waarin we wonen.
Juni 2010
2 Wie zijn we?
2.1 Visie en uitgangspunt
De Bron is een kerkgemeenschap die vanuit de Bijbel en door het geloof in God betekenis wil hebben voor elkaar en voor de buurt.(Watergraafsmeer)
Zij ervaart God als bron van liefde zoals die in Jezus zichtbaar is geworden en viert Zijn aanwezigheid in woord en muziek, in bidden en handelen.
Zij biedt ruimte waar het geloof beleefd en geleefd kan worden en probeert het verlangen naar zingeving vorm te geven met respect voor diverse geloofsbelevingen.
Daarbij wordt op een creatieve en vernieuwende manier gezocht naar mogelijkheden om het Evangelie betekenis te laten hebben voor het leven van alledag.
De Bron is een gemeenschap voor jong en oud, met zorg en aandacht voor mensen van dichtbij en veraf.
De mensen van de Bron staan midden in de samenleving en vinden een open communicatie met de buurt belangrijk, waardoor er over en weer van elkaar geleerd kan worden.
De Bron is een zelfstandige gemeente en maakt deel uit van de Protestantse Kerk in Nederland
De Bron is gehuisvest in de mooi gerenoveerde kerk in het hart van de wijk op de kruising van de Middenweg en de Hugo de Vrieslaan.
2.2 Cijfers
De gemeente kent 747 doopleden en 291 belijdende leden. Daarnaast zijn er bijna 500 leden die geen relatie hebben met de gemeente (passief geregistreerd).
28 personen hebben zich aangemeld als voorkeurslid en 81 personen zijn elders voorkeurslid.
(gegevens 2009)
3 Vieren
De Bron kent verschillende soorten vieringen. Deze vormen het hart van de gemeente als plaats waar het Woord van God klinkt en waar mensen elkaar ontmoeten.
3.1 Zondagochtend
Iedere zondagochtend komt de gemeente bij elkaar voor de kerkdienst. Een belangrijk moment is ook de ontmoeting met elkaar na de dienst. De betrokkenheid en aandacht voor elkaar hierin is een vorm van onderling pastoraat.
De kerkdienst heeft een traditionele vormgeving, maar met het oog op de toekomst van de gemeente willen we ook meer verscheidenheid aanbrengen, waarbij nadrukkelijk ook participatie van gemeenteleden in de voorbereiding en uitvoering van de dienst zichtbaar wordt.
De vernieuwing van de vieringen op de zondagochtend kan tot uiting komen door:
• Gebruik te maken van verschillende liturgische vormen
• Een verbreding en uitbreiding van het liederenrepertoire vanuit andere tradities, zoals Taizé, Iona, Opwekking en Tussentijds.
• Meer aandacht voor onderlinge samenhang en betrokkenheid op elkaar; bijvoorbeeld rond doop, trouwen, ziekte, overlijden enz.
• Aparte aandacht voor kinderen in de dienst
De kerk(zaal) is een prachtige ruimte en biedt veel mogelijkheden om de vernieuwing van de eredienst ook vorm te geven. Dit kan bijvoorbeeld tot uiting komen door de stoelen op een andere manier in de ruimte te plaatsen.
Een vernieuwing van de eredienst is geen doel op zichzelf maar richt zich er op om aansluiting te vinden als kerk bij een nieuwe toekomstige generatie. Het is van belang het goede van de traditie daarbij niet uit het oog te verliezen.
3.2 Beleveniskerk
De beleveniskerk vindt geregeld plaats als avondviering. In de deze veelal interactieve vieringen staan ervaring en beleving van het geloof centraal en is de vorm afwijkend van de kerkdienst in de ochtenden. De beleveniskerk richt zich in eerste instantie op jeugd- en jongeren, maar ook ouderen schuiven regelmatig aan en zijn hartelijk welkom. In deze vieringen wordt thematisch gewerkt.
De vieringen van de beleveniskerk zijn laagdrempelig en zijn daardoor ook gemakkelijk toegankelijk voor mensen van buiten de kerk.
Ontmoeting en onderling contact vormen een belangrijk ingrediënt.
3.3 De Open Hof
Naast vieringen in de Bron draagt de kerk ook mede verantwoordelijkheid voor vieringen in Zorgcentrum de Open Hof. Dit centrum valt binnen de grenzen van de wijkgemeente.
Hiervoor is een predikant aangesteld met een bijzondere opdracht.
4 Omzien: pastoraat en diaconaat
4.1 Pastoraat
Omzien naar elkaar staat hoog in het vaandel van de gemeente.
Pastoraat kan ervaren en beleefd worden in de kerkdienst, door middel van de verkondiging, het samen zingen, het ontvangen van de zegen enz. Daarnaast is de ontmoeting na de kerkdienst ook een plaats waar onderling pastoraat gestalte krijgt.
In de eerste plaats ligt de verantwoordelijkheid van het pastoraat bij de kerkenraad, predikant en de aan te stellen pastoraal werker . Zij dragen (herderlijke) zorg voor de gemeente.
Daarnaast is er ook de onderlinge zorg en aandacht voor elkaar. Dit komt bijvoorbeeld tot uiting in de kerkdienst (zie vieren), maar ook in gespreksgroepen, gemeentebijeenkomsten, vrijwilligerswerk en koffieochtenden.
De gemeente kent veel oudere leden. Zij komen niet (meer) in de kerk en raken gemakkelijk in een isolement. Naar hen heeft de gemeenschap een extra verantwoordelijkheid.
4.2 Diaconaat
In diaconaat zien we om naar elkaar, dichtbij en veraf. Barmhartigheid en gerechtigheid gelden als basisprincipe hiervoor. Thema’s die binnen de kerk aan bod kunnen komen zijn armoede, isolement, uitsluiting, enz.
Daarnaast heeft de kerk nadrukkelijk aandacht voor de vragen vanuit de samenleving. Deze vragen komen zowel vanuit de wijk alsook van veraf.
Kiezen in wat we kunnen en willen doen is hierin belangrijk. Er bestaan contacten met Oeganda en Roemenië en er wordt gewerkt met het materiaal van Amnesty International.
5 Vorming en toerusting
Vorming en toerusting is een permanent proces binnen de kerk om de gemeente toe te rusten waartoe zij is geroepen.
Daarbij vinden we het belangrijk om terug te gaan naar de Bron van ons geloof waarbij vragen gesteld worden die terug gaan naar de kern. Wat geloof ik? Wat raakt mij daarin?
Het onderling geloofsgesprek is daarbij van wezenlijk belang. Dit krijgt vorm door gespreksgroepen in de gemeente. Deze gespreksgroepen hebben het karakter van geloofsopbouw, maar hierin komt ook onderling pastoraat en aandacht tot uiting. Het gaat hierin om de relatie tot God en tot elkaar.
Van daaruit kan de gemeenschap ook betekenis hebben voor de buurt.
Concreet betekent dit dat er in eerste plaats een aanbod gemaakt wordt voor de gemeente zelf en in tweede instantie ook een programma voor mensen aan de rand- of van buiten de kerk.
6 Kerk naar buiten
6.1 de basis
De kerk is geen doel op zichzelf, maar is er voor de wereld. Daarom richten we ons naast de interne bezinning en reflectie ook op de buurt omdat ook wij als kerk onderdeel van de samenleving vormen. Door het contact krijgen wij ook nieuwe input om steeds opnieuw te doordenken waar we mee bezig zijn.
Het schema hieronder geeft dit goed weer.
De kerkorde van de Protestantse Kerk in Nederland spreekt over missionaire, diaconale en pastorale arbeid wanneer het gaat over kerk naar buiten. (zie bijlage 2)
Het vertrekpunt daarbij is het geloof waarin we worden toegerust door Woord en sacrament en op andere wijze zoals genoemd in ‘vorming en toerusting’. De betekenis van het Woord van God en het geloof in God is het onderscheidende kenmerk van de gemeente.
We kiezen er voor om vanuit de kern van de gemeente in de buurt aanwezig te zijn door middel van pastoraat en diaconaat, maar ook via missionaire activiteiten.
• Door de vernieuwing van de kerkdiensten kan er mogelijk ook meer doelgroepgericht uitgenodigd worden.
• De beleveniskerk richt zich op een bepaalde doelgroep en kan dat verder uitwerken
• Een specifiek (cursus) aanbod om mensen kennis te laten maken met het christelijk geloof.
6.2 Samen
Kerk naar buiten richt zich ook op samenwerking met anderen. Op verschillende terreinen wordt er samengewerkt met de Hofkerk en de Broedergemeente.
In de toekomst is het wenselijk om contacten met andere christelijke kerken en groepen te intensiveren in verband met samenwerking en afstemming.
Afhankelijk van de ontwikkeling van de gemeente bestaat de mogelijkheid dat er op termijn intensieve samenwerking of aansluiting wordt gezocht met een andere gemeente. Op dit moment is het echter geen speerpunt van beleid.
6.3 Open kerk
Een mogelijkheid is ook om het kerkgebouw gedurende de week vaker te gebruiken en in de kerk activiteiten samen met anderen te ontplooien. Te denken valt aan:
• thema-discussie avonden, (met andere geloofsgemeenschappen, welzijnsinstellingen enz.)
• culturele activiteiten, op het grensvlak van Bijbel, geloof, kunst en cultuur.
• alphacursussen, inloop-koffieochtenden.
Door middel van openstelling op bijzondere momenten vormen we als kerk een gastvrij huis voor de buurt door mensen welkom te heten, rond te leiden door de kerk en op die manier zichtbaar maken wat ons beweegt.
6.4 P.R. en Communicatie
Al de voorgenomen plannen staan of vallen met een goed PR en Communicatiebeleid. Daartoe worden de volgende stappen ondernomen:
• Er komt een kleine commissie die zich richt op PR en communicatie die de actualiteit en kwaliteit ervan bewaakt
• Het kerkblad Meerzicht en de website krijgen een kwalitatieve impuls qua inhoud en qua lay-out en worden met betrekking berichtgeving op elkaar afgestemd.
Voor u ligt het visiedocument van de Protestantse Gemeente Watergraafsmeer.
Dit document is tot stand gekomen op initiatief van de kerkenraad. Zij heeft een groep samengesteld bestaande uit Freek Degen, Emmy Jansen, Paul van Oosten, Hetty Peereboom, Marc Pels, Ben van Raalte, Linda Schol, Dick Spijker, Harda van Wageningen en Edith Woldring. De groep werd begeleid door Bram Schriever, gemeenteadviseur van de Protestantse Kerk in Nederland.
Aanleiding om te komen tot dit document is het vertrek van de beide predikanten in verband met emeritaat. Dit maakt dat de kerkeraad zich wil bezinnen op haar toekomst.
Het document is tot stand gekomen door middel van gesprek, reflectie en bezinning. Uitgangspunt was om geen uitvoerig en onuitvoerbaar document af te leveren. Er is bewust gekozen voor een beknopt document, waarbij in eerste instantie de aandacht ligt op het terug gaan naar de Bron, de kern van het geloof.
Van daaruit kunnen dan nieuwe stappen gezet worden naar elkaar en naar de wijk waarin we wonen.
Juni 2010
2 Wie zijn we?
2.1 Visie en uitgangspunt
De Bron is een kerkgemeenschap die vanuit de Bijbel en door het geloof in God betekenis wil hebben voor elkaar en voor de buurt.(Watergraafsmeer)
Zij ervaart God als bron van liefde zoals die in Jezus zichtbaar is geworden en viert Zijn aanwezigheid in woord en muziek, in bidden en handelen.
Zij biedt ruimte waar het geloof beleefd en geleefd kan worden en probeert het verlangen naar zingeving vorm te geven met respect voor diverse geloofsbelevingen.
Daarbij wordt op een creatieve en vernieuwende manier gezocht naar mogelijkheden om het Evangelie betekenis te laten hebben voor het leven van alledag.
De Bron is een gemeenschap voor jong en oud, met zorg en aandacht voor mensen van dichtbij en veraf.
De mensen van de Bron staan midden in de samenleving en vinden een open communicatie met de buurt belangrijk, waardoor er over en weer van elkaar geleerd kan worden.
De Bron is een zelfstandige gemeente en maakt deel uit van de Protestantse Kerk in Nederland
De Bron is gehuisvest in de mooi gerenoveerde kerk in het hart van de wijk op de kruising van de Middenweg en de Hugo de Vrieslaan.
2.2 Cijfers
De gemeente kent 747 doopleden en 291 belijdende leden. Daarnaast zijn er bijna 500 leden die geen relatie hebben met de gemeente (passief geregistreerd).
28 personen hebben zich aangemeld als voorkeurslid en 81 personen zijn elders voorkeurslid.
(gegevens 2009)
3 Vieren
De Bron kent verschillende soorten vieringen. Deze vormen het hart van de gemeente als plaats waar het Woord van God klinkt en waar mensen elkaar ontmoeten.
3.1 Zondagochtend
Iedere zondagochtend komt de gemeente bij elkaar voor de kerkdienst. Een belangrijk moment is ook de ontmoeting met elkaar na de dienst. De betrokkenheid en aandacht voor elkaar hierin is een vorm van onderling pastoraat.
De kerkdienst heeft een traditionele vormgeving, maar met het oog op de toekomst van de gemeente willen we ook meer verscheidenheid aanbrengen, waarbij nadrukkelijk ook participatie van gemeenteleden in de voorbereiding en uitvoering van de dienst zichtbaar wordt.
De vernieuwing van de vieringen op de zondagochtend kan tot uiting komen door:
• Gebruik te maken van verschillende liturgische vormen
• Een verbreding en uitbreiding van het liederenrepertoire vanuit andere tradities, zoals Taizé, Iona, Opwekking en Tussentijds.
• Meer aandacht voor onderlinge samenhang en betrokkenheid op elkaar; bijvoorbeeld rond doop, trouwen, ziekte, overlijden enz.
• Aparte aandacht voor kinderen in de dienst
De kerk(zaal) is een prachtige ruimte en biedt veel mogelijkheden om de vernieuwing van de eredienst ook vorm te geven. Dit kan bijvoorbeeld tot uiting komen door de stoelen op een andere manier in de ruimte te plaatsen.
Een vernieuwing van de eredienst is geen doel op zichzelf maar richt zich er op om aansluiting te vinden als kerk bij een nieuwe toekomstige generatie. Het is van belang het goede van de traditie daarbij niet uit het oog te verliezen.
3.2 Beleveniskerk
De beleveniskerk vindt geregeld plaats als avondviering. In de deze veelal interactieve vieringen staan ervaring en beleving van het geloof centraal en is de vorm afwijkend van de kerkdienst in de ochtenden. De beleveniskerk richt zich in eerste instantie op jeugd- en jongeren, maar ook ouderen schuiven regelmatig aan en zijn hartelijk welkom. In deze vieringen wordt thematisch gewerkt.
De vieringen van de beleveniskerk zijn laagdrempelig en zijn daardoor ook gemakkelijk toegankelijk voor mensen van buiten de kerk.
Ontmoeting en onderling contact vormen een belangrijk ingrediënt.
3.3 De Open Hof
Naast vieringen in de Bron draagt de kerk ook mede verantwoordelijkheid voor vieringen in Zorgcentrum de Open Hof. Dit centrum valt binnen de grenzen van de wijkgemeente.
Hiervoor is een predikant aangesteld met een bijzondere opdracht.
4 Omzien: pastoraat en diaconaat
4.1 Pastoraat
Omzien naar elkaar staat hoog in het vaandel van de gemeente.
Pastoraat kan ervaren en beleefd worden in de kerkdienst, door middel van de verkondiging, het samen zingen, het ontvangen van de zegen enz. Daarnaast is de ontmoeting na de kerkdienst ook een plaats waar onderling pastoraat gestalte krijgt.
In de eerste plaats ligt de verantwoordelijkheid van het pastoraat bij de kerkenraad, predikant en de aan te stellen pastoraal werker . Zij dragen (herderlijke) zorg voor de gemeente.
Daarnaast is er ook de onderlinge zorg en aandacht voor elkaar. Dit komt bijvoorbeeld tot uiting in de kerkdienst (zie vieren), maar ook in gespreksgroepen, gemeentebijeenkomsten, vrijwilligerswerk en koffieochtenden.
De gemeente kent veel oudere leden. Zij komen niet (meer) in de kerk en raken gemakkelijk in een isolement. Naar hen heeft de gemeenschap een extra verantwoordelijkheid.
4.2 Diaconaat
In diaconaat zien we om naar elkaar, dichtbij en veraf. Barmhartigheid en gerechtigheid gelden als basisprincipe hiervoor. Thema’s die binnen de kerk aan bod kunnen komen zijn armoede, isolement, uitsluiting, enz.
Daarnaast heeft de kerk nadrukkelijk aandacht voor de vragen vanuit de samenleving. Deze vragen komen zowel vanuit de wijk alsook van veraf.
Kiezen in wat we kunnen en willen doen is hierin belangrijk. Er bestaan contacten met Oeganda en Roemenië en er wordt gewerkt met het materiaal van Amnesty International.
5 Vorming en toerusting
Vorming en toerusting is een permanent proces binnen de kerk om de gemeente toe te rusten waartoe zij is geroepen.
Daarbij vinden we het belangrijk om terug te gaan naar de Bron van ons geloof waarbij vragen gesteld worden die terug gaan naar de kern. Wat geloof ik? Wat raakt mij daarin?
Het onderling geloofsgesprek is daarbij van wezenlijk belang. Dit krijgt vorm door gespreksgroepen in de gemeente. Deze gespreksgroepen hebben het karakter van geloofsopbouw, maar hierin komt ook onderling pastoraat en aandacht tot uiting. Het gaat hierin om de relatie tot God en tot elkaar.
Van daaruit kan de gemeenschap ook betekenis hebben voor de buurt.
Concreet betekent dit dat er in eerste plaats een aanbod gemaakt wordt voor de gemeente zelf en in tweede instantie ook een programma voor mensen aan de rand- of van buiten de kerk.
6 Kerk naar buiten
6.1 de basis
De kerk is geen doel op zichzelf, maar is er voor de wereld. Daarom richten we ons naast de interne bezinning en reflectie ook op de buurt omdat ook wij als kerk onderdeel van de samenleving vormen. Door het contact krijgen wij ook nieuwe input om steeds opnieuw te doordenken waar we mee bezig zijn.
Het schema hieronder geeft dit goed weer.
De kerkorde van de Protestantse Kerk in Nederland spreekt over missionaire, diaconale en pastorale arbeid wanneer het gaat over kerk naar buiten. (zie bijlage 2)
Het vertrekpunt daarbij is het geloof waarin we worden toegerust door Woord en sacrament en op andere wijze zoals genoemd in ‘vorming en toerusting’. De betekenis van het Woord van God en het geloof in God is het onderscheidende kenmerk van de gemeente.
We kiezen er voor om vanuit de kern van de gemeente in de buurt aanwezig te zijn door middel van pastoraat en diaconaat, maar ook via missionaire activiteiten.
• Door de vernieuwing van de kerkdiensten kan er mogelijk ook meer doelgroepgericht uitgenodigd worden.
• De beleveniskerk richt zich op een bepaalde doelgroep en kan dat verder uitwerken
• Een specifiek (cursus) aanbod om mensen kennis te laten maken met het christelijk geloof.
6.2 Samen
Kerk naar buiten richt zich ook op samenwerking met anderen. Op verschillende terreinen wordt er samengewerkt met de Hofkerk en de Broedergemeente.
In de toekomst is het wenselijk om contacten met andere christelijke kerken en groepen te intensiveren in verband met samenwerking en afstemming.
Afhankelijk van de ontwikkeling van de gemeente bestaat de mogelijkheid dat er op termijn intensieve samenwerking of aansluiting wordt gezocht met een andere gemeente. Op dit moment is het echter geen speerpunt van beleid.
6.3 Open kerk
Een mogelijkheid is ook om het kerkgebouw gedurende de week vaker te gebruiken en in de kerk activiteiten samen met anderen te ontplooien. Te denken valt aan:
• thema-discussie avonden, (met andere geloofsgemeenschappen, welzijnsinstellingen enz.)
• culturele activiteiten, op het grensvlak van Bijbel, geloof, kunst en cultuur.
• alphacursussen, inloop-koffieochtenden.
Door middel van openstelling op bijzondere momenten vormen we als kerk een gastvrij huis voor de buurt door mensen welkom te heten, rond te leiden door de kerk en op die manier zichtbaar maken wat ons beweegt.
6.4 P.R. en Communicatie
Al de voorgenomen plannen staan of vallen met een goed PR en Communicatiebeleid. Daartoe worden de volgende stappen ondernomen:
• Er komt een kleine commissie die zich richt op PR en communicatie die de actualiteit en kwaliteit ervan bewaakt
• Het kerkblad Meerzicht en de website krijgen een kwalitatieve impuls qua inhoud en qua lay-out en worden met betrekking berichtgeving op elkaar afgestemd.
